Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)

Obsesif Kompulsif Bozukluk
Hayat boyu insanlar bazı konularla ilgili endişe duymuş, bazı konular kişide takıntı haline gelmiş, zaman zaman bazı durumlar kişileri evhamlandırmıştır. Gündelik hayatta yaşanan endişeler ve takıntılar pek çok kişide görülmekte, kişiler bu durumu yaşadıklarında duygularıyla baş edebilmekte, yaşam kalitelerini etkilemelerine izin vermeden çözüm yolu bulabilmektedirler. Ne zaman ki kişinin bu problemler hayatını etkiler hale gelip, duygularıyla baş etmekte zorlanıyorsa, yapılan davranışlar veya hissedilen duyguların aslında doğru olmadığını bildiğini  halde kendine engel olamıyorsa bu noktada ruhsal bir problem söz konusudur.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Nedir?
Obsesif kompulsif bozukluk psikolojik bir problemdir. Kişinin takıntı haline gelmiş olan düşünceleri, gündelik yaşantısını, yaptığı aktiviteleri etkileyecek boyuta ulaşmıştır. Bu problemin iki önemli faktörü bulunmaktadır. İlk faktör takıntı haline gelmiş düşünce ve dürtülerin oluşturduğu obsesyon, ikinci faktör obsesyon yani olumsuz düşünceleri yenmek için yapılan davranışlar olan kompulsiyondur. Obsesyonlar yani kişinin engel olmadığı düşünceler kişiden bağımsız şekilde gelişme gösterir, kişi düşünmemeliyim şeklinde yaklaşım gösterse de düşünmekten bir türlü kendini alamaz. Bu düşünceler kişiyi olumsuz etkiler, kişi bu olumsuzluğu telafi etmek adına kompulsiyon yani davranışlara başvurur. Olumsuz düşüncenin devamında davranışa başvurulması, bu durumu kendi içinde kısır bir döngü haline getirir. Kişi her obsesyon durumunda kompulsiyona başvurmaya başlar. Bu durum git gide kişiyi daha zor bir durum içinde bırakır. Yapılan araştırmalarda obsesif kompulsif bozukluk görülen kişi sayısı gittikçe artmaktadır. Her 100 kişiden 2 veya 3’ünde bu problem gözlemlenmektedir. Görülme yaşı genel olarak 20-30’lu yaşlar olsa da her yaşta görülebilir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görüldüğü, erkeklerde obsesif kompulsif bozukluk başlama yaşının daha erken olduğu yapılan çalışmalarda gözlemlenmiştir.

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) belirtileri nelerdir?

Obsesif Kompulsif Bozukluğun görülen pek çok belirtisi olmakla birlikte en fazla görülen belirtileri:

Pislenmekten, mikrop bulaşmasına karşı aşırı korku duyulması
Ellerin defalarca yıkanması, uzun süre duş almak
El sıkışmamak, kapı tokmaklarına dokunmamak, toplu taşıma tutacaklarına dokunmamak
İşleri belli sırada ve sayıda yapmaya çalışmak
Ocak, ütü, kapı kilitleri gibi kapatılması gereken eşyaları tekrar tekrar kontrol etmek
Sürekli güven ihtiyacı duymak, aşırı kuşkulu olmak
Hata yapmaktan aşırı endişelenmek
Günah olan şeyleri düşünmekten korkmak
Diğer kişilere zarar vermekten korkma
Kusursuzluk dürtülerine sahip olmak, simetri, düzen takıntısı
Sosyal çevresinde rezil olmaktan, kınanmaktan korkmak
Devamlı olarak değersiz eşyaları biriktirmek
Belirli kelime, cümle veya duaları tekrarlamak
Beslenmede belirli sıralamayı takip eden yemeklerle yapmak, yapılmadığında yoğun kaygı hissedilmesi
Herhangi bir işe uğraşırken içinden veya yüksek sesle sayı sayma isteği olması
Akıldan çıkmayan, rahatsızlık veren kelime, görüntü veya düşünceleri sürekli olarak düşünmek
Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) nedenleri nelerdir?

Yapılan araştırmalarda obsesif kompulsif bozukluğun nedeni kesin olarak tespit edilememiş, çevresel ve biyolojik etmenliğin obsesif kompulsif bozukluk gelişimine neden olabileceği düşünülmüştür.

Biyolojik Etmenler: Beyinde bulunan sinir hücreleri arasındaki iletişişimi nörotransmitter ismi verilen  kimyasallar sağlamaktadır. Bu kimyasalların aralarında serotonin bulunmaktadır. Serotonin miktarının  azalması obsesif kompulsif bozukluk gelişmesine neden olabilmektedir. Serotonin miktarı azaldığında beyindeki sağduyu ve planlama işlevi yapan bölgeleri olumsuz etkiler. Serotonin miktarında yaşanan değişimin kalıtsal yolla ebeveynden çocuğa taşınabilmesi bakımında obsesif kompulsif bozukluğun genetik geçişine işaret etmektedir. Yapılan başka araştırmalarda streptokok isimli bakterininde obsesif kompulsif bozukluk oluşumuna neden olabileceğine dair sonuçlar elde edilmiştir.

Çevresel etmenler: Kişide obsesif kompulsif bozukluk belirtileri hafif şekilde seyrederken sosyal veya aile çevresinde yaşadığı olumsuz durumlar bu belirtilerin sıklığını artmasına neden olabilmektedir. Bireylerin yaşantılarında köklü değişiklere yol açan evlenme, çocuk sahibi olma,taşınma gibi durumlar da obsesif kompulsif bozukluğun nedenleri arasında sayılabilir. Travmatik olaylar; cinsel taciz, tecavüz, hastalıklar ve kaygılarda obsesif kompulsif bozukluk gelişimine tetikleyebilmektedir.